در این روش ضخامت دندانه مستقیماً با اندازه‌‌گیری فاصله وتری تعدادی از دنده‌‌ها توسط میکرومتر بشقابی و یا کولیس ورنیه‌‌دار (شکل 1) اندازه‌‌گیری می‌‌شود. عموماً از میکرومتر فک بشقابی برای اندازه‌‌گیری وتری دندانه‌‌ها استفاده می‌‌شود و علت آن داشتن دقت بالا و روش کاربری ساده‌‌تر نسبت به کولیس ورنیه‌‌دار می‌‌باشد.

میکرومتر فک پشقابی را میکرومتر چرخ‌‌دنده نیز می‌‌نامند. اندازه‌‌گیری توسط این میکرومترها همانند اندازه‌‌گیری قطر یک سیلندر می‌‌باشد. در این اندازه‌‌گیری دقیقاً طول مماس دایره مبناء چرخ‌‌دنده اندازه‌‌گیری می‌‌شود. مزیت این روش وابستگی آن به موقعیت لبه پهلوهای دندانه می‌‌باشد که این از خواص عمده منحنی اینولوت می‌‌باشد. این روش به سادگی اندازه‌‌گیری کمانی از یک سیلندر با قطر ثابت می‌‌باشد. این اندازه‌‌گیری و عدد به‌‌دست آمده وابسته به اندازه‌‌گیری‌‌های (A₁M₁B₁ یا A₂M₂B₂ یا A₃M₃B₃) می‌‌باشد. در (شکل 2) این توضیحات به‌‌صورت ساده نشان داده شده است.

بنابراین طول‌‌های A₁M₁B₁، A₂M₂B₂ و A₃M₃B₃ با هم برابرند. طول اندازه به‌‌دست آمده از این روش را طول مماس مبناء نیز می‌‌نامند که با علامت W_n که در آن n تعداد دندانه تحت اندازه‌‌گیری می‌‌باشد نشان داده می‌‌شود.

در این روش اندازه‌‌گیری اندازه به‌‌دست آمده باید در طول کل دندانه‌‌ها برای n دندانه یکسان باشد که اصطلاحاً به آن اندازه‌‌گیری قابل حمل گویند.

در این روش اگر اندازه‌‌گیری روی هفت دندانه انجام گیرد، اندازه مماس مبناء با W₇ نشان داده خواهد شد. لازم به ذکر است که n تعداد دندانه انتخابی که وابسته به تعداد دندانه چرخ‌‌دنده مورد اندازه‌‌گیری می‌‌باشد و از رابطه زیر قابل حصول است (باید عدد به‌‌دست آمده به نزدیک‌‌ترین عدد گرد شود):

در این روش پهلوی فک‌‌ها با مکانی از مدل در عمق میانی دندانه‌‌ها درگیری می‌‌شوند. عموماً چنین فرض می‌‌شود که لبه‌‌های اندازه‌‌گیری A2، B2 (شکل 3) در عمق میانه دندانه مماس‌‌اند که همان قطر مرجع می‌‌باشد. چنان‌‌چه A2 روی قطر دایره مبناء قرار گیرد زاویه A2OS1،  تشکیل خواهند شد. زاویه‌‌های M2OS1 و S1OS2 را به‌‌ترتیب با  و  مشخص می‌‌شوند.

زاویه A₂OM₂ برحسب رادیان برابر خواهد بود با:

اگر پنج دندانه مورد اندازه‌‌گیری قرار گیرد  طبق بررسی، مماس مبناء A2M2B2 بیرون مماس‌‌های متغیر قرار خواهد گرفت (شکل 2-23) و این خط که قائم بر خط شعاعی می‌‌باشد دندانه را به سه قسمت مساوی تقسیم می‌‌کند، پس:

حال با توجه به خواص منحنی اینولوت، این نقاط مکان‌‌هایی یکسانی را در حول دایره مبناء داشته و مقادیر S₂S₃، S₁S₂ مقادیری مساوی و برابر با گام مبناء P_b خواهند داشت. به همین ترتیب  .

 

بنابراین

در جدول 1 مقادیر طول مماس مبناء برای مدول یک  و مقادیر متفاوت تعداد دندانه (از 7 تا 200) داده شده است. در جدول 1 هم‌‌چنین تعداد دندانه مورد اندازه‌‌گیری که از معادله بالا به‌‌دست می‌‌آید به‌‌صورت گرد شده به نزدیک‌‌ترین تعداد دندانه، آورده شده است.