انواع پروفیل چرخدنده
- اینولوت
- سیکلويدی
- نویکوف
پروفیل اینولوت
هرگاه نخی را به حالت کشیده از روی دایره بچرخانیم هنگام باز شدن نخ درحرکت، شکل منحنی واری ایجاد می‌کند که این منخنی را اینولوت می‌نامند.
ویژگی‌های منحنی اینولوت
1- پایین بودن قیمت تولید
2- درجه کیفیت نسبت به منحنی سیکلویدی پایین تر ولی دقت ساخت بالاتر است
3- نسبت سرعت زاویه‌ای مستقل از تغییر فاصله مرکز تا مرکز می‌باشد
4- تولید ابزار برای سیستم‌های اینولوتی راحت‌تر است
5- به علت ثابت بودن زاویه فشار مقدار نیروی ثابتی به شافت‌ها وارد می‌شود
منحنی سیکلویدی
عبارت است از مکان هندسی یک نقطه مشخص از دایره غلطان که بر روی محیط دایره‌ای دیگر به نام دایره اصلی ثابت می‌غلتد که هر نقطه روی دایره متحرک یک مسیر سیکلوید را می‌پیماید.
ویژگی‌های منحنی سیکلوییدی
1- دندانه سیکلوییدی با یکدیگر تداخل ندارند
2- زاویه فشار متغیر دارند
3- دندانه‌های سیکلوییدی از دندانه‌های استاندارد اینولوتی قوی‌تر است
4- تعداد دندانه کمتر از 7 نیز می‌تواند تولید کند که در صنعت ساعت‌سازی کاربرد دارد
5- فاصله مرکز تا مرکز در آن باید ثابت باشد تا نسبت دور ثابت بماند
زاویه فشار (pressure angle)
– زاویه بین خط عملکرد و خط مماس به دو دایره گام در نقطه درگیری
– زاویه فشار 14.5 درجه 32 دندانه
– زاویه فشار 20 درجه 17 دندانه
– زاویه فشار 25 درجه 12 دندانه
– در دندانه‌ها با زاویه فشار 20 درجه سر دندانه نسبت به ته دندانه باریکتر است اما در 14.5 درجه ته دندانه با سر دندانه تقریبا برابر می‌باشد
– رایج‌ترین زاویه فشاری که اکنون برای چرخ‌دنده‌های ساده و هلیکال استفاده می‌شود 20 درجه است. فرم 25 درجه باعث ضخیم‌تر شدن دندانها در پایه می‌شود و این استحکام خمشی را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این، دندان‌های 25 درجه دارای شعاع انحنای بزرگ‌تری در خط گام هستند. و این باعث می‌شود تا قبل از اینکه تنش تماسی از حد مجاز فراتر رود، بار بیشتری حمل شود.
– یک طرح میانه خوب که ساخت موفقیت امیز ان راحت‌تر از دندانه 25 درجه باشد و ظرفیت بار بیشتری از 20 درجه داشته باشد ، فرم دندانه 22.5 درجه می‌باشد که حدود 11 درصد ظرفیت انتقال بار بیشتری دارد.
دندانه‌های 25 درجه معمولاً با نویز بیشتری کار می‌کنند، زیرا نسبت تماس کمتر است. نوک دندانه‌ها نازک‌تر هستند، و این ممکن است منجر به شکستگی نوک دندانه شود.
– دندانه 25 درجه حدود 20% گشتاور بیشتری (یا قدرت بر حسب کیلووات) نسبت به فرم دندانه 20 درجه دارد.
افزایش زاویه فشار
– می‌توان در پینیون تعداد دندانه کمتری ایجاد کرد
– شکل دندانه‌ها بیشتر نوک تیز می‌شود
– سطح کناری دندانه‌ها بیشتر خمیده می‌شود
– نسبت سرعت لغزشی کاهش می‌یابد
– نسبت تماس افزایش پیدا می‌کند
– ظرفیت انتقال بار افزایش پیدا می‌کند
– فشار روی دندانه‌ها و فشار محوری افزایش می‌یابد
بدون نظر