مقدمه :
در این مقاله میخواهیم در ادامه مقاله قبلی به نکاتی درباره چرخدنده ها بپردازیم و آنالیز کنیم.اگر مقاله قبلی رو مطالعه نکردید از این جا مشاهده کنید
1- چپ گرد یا راست گرد
یکی از نکاتی که باید در مورد چرخدنده ها بدونیم چپ گرد و یا راست گرد بودن اونها هست . راحت ترین روش برای این کار استفاده از دست هست که میتونید با توجه به تصویر روبرو این کار رو انجام بدید.
همانطور که می بینید دندانه ها در قسمت راست تصویر راست گرد در قسمت وسط تصویر چپ گرد و در سمت چپ تصویر به صورت معمولی هستند.
2- فرم دندانه ها در چرخدنده های مخروطی
فرم دندانه ها در چرخدنده های مخروطی سه نوع است که در ادامه آنها را معرفی و برسی می کنیم.
1- Gleason
در این نوع فرم چرخنده های مارپیچ ، زاویه مارپیچ معمولا 35 درجه میباشد و ارتفاع دندانه از محیط به طرف مرکز به تدریج کاهش می یابد .
2- Klingelnberg
در این نوع فرم چرخنده های مارپیچ ، دندانه های آن فرم اینولوتی دارد و با نام Palloid شناخته میشود ارتفاع دندانه در طول آن تقریبا ثابت است .
3- Orlikon
در این نوع فرم چرخنده های مارپیچ ، چرخدنده های نوع Eloid که مارپیچ آن حالت اپی سیکلویید دارد ارتفاع در این نوع چرخدنده ثابت است .
3- اصطلاحات فنی چرخ دنده ها
در زیر اصطلاحات فنی چرخدنده ها را بیان کرده و در ادامه دو تا از مهم ترین آنها رو توضیح میدهیم.
1-مدول
2-گام قطری
3- گام دایره ای
4- دایره گام
5- اندازه سردنده
6-اندازه پای دنده
7- گودی کل دنده
8- دایره آزادی چرخ
9- آزادی یالقی
10- پس زنی
1- مدول(m) سیستم متریک Module
مدول عبارت است از نسبت قطر کام برحسب میلی متر به تعداد دندانه های چرخدنده m = d/n
مدول های استاندارد
2- گام قطری (DP-Pd) سیستم اینچی
Diameter Pich
گام عبارت است از محیط دایره گام به تعداد دندانه P = ∏*d/N
گام قطری عبارت است از تعداد دندانه های چرخدنده در هر اینچ از قطر گام آن DP=N/Pd
4- مشخصات چرخدنده
1- دایره گام
محیطی از یک استوانه فرضی که با یک استوانه دیگر ، درگیر و حرکت غلطشی بدون لغزش دارد .
2- قطر سر دنده
این قطر به قطر دایره خارجی نیز معروف است da
3- قطر ته دنده
معین کننده دایره ای است که از انتهای دندانه ها می گذرد df
4- سر دندانه (ادندوم) ha
5- ته دندانه (دیدندوم) hf
5- زاویه فشار
به زاویه بین خط عملکرد و خط عمود بر خط المرکزین دو چرخدنده زاویه فشار می گویند که در ادامه انواع زاویه و تعداد چرخدنده در هر زاویه را برسی میکنیم .
1- زاویه فشار 14.5 درجه 32 دندانه
2- زاویه فشار 20 درجه 17 دندانه
3- زاویه فشار 25 درجه 12 دندانه
6- زاویه مارپیچ
به زاویه ای که دندانه ها با محور چرخدنده ایجاد میکنند زاویه مارپیچ می گوییم .
7- خلاصی
خلاصی برای ایجاد یک فاصله آزاد برای مونتاژ دندانه ها در نظر گرفته می شود . دو نوع خلاصی وجود دارد خلاصی جانبی و خلاصی نرمال
خلاصی باعث می شود:
1- دندانه ها به آرامی کار کند
2- دنده ها جام نکند
3-تماس در هر دو طرف دندانه ها برقرار نشود و تنها یک طرف دندانه در گیر باشد
همچنین باید توجه داشت که خلاصی زیاد و یا کم نیز معایبی دارد که باعث ایجاد آسیب های جدی به چرخدنده ها می شود که میتواند خسرات جبران ناپذیری داشته باشد .
خلاصی خیلی کم
1- ایجاد بار اضافی
2- ایجاد گرمای اضافی
3- گیریپاژ کردن دنده
4 -سرو صدای زیاد هنگام درگیری
خلاصی خیلی زیاد
1- انتقال یکنواخت انجام نمیگیرد
2- ایجاد بار های ضربه ای
3- ایجاد سرو صدا
8- لقی
موضوع دیگر در طراحی و ساخت چرخدنده ها بحث لقی می باشد که دندانه های چرخدنده در هم چفت نمی شود و باعث لقی می شود .
کلام آخر
اکنون با نکاتی درباره چرخدنده ها آشنا شدید و با توجه به مقاله قبلی میتونید درک و تجسم بهتری از چرخدنده ها داشته باشید .
بدون نظر